Sformułowanie „praca dla dziecka” brzmi dość kontrowersyjnie, zwłaszcza jeśli przypomnimy sobie doniesienia o wykorzystywaniu dzieci do pracy w kopalniach, szwalniach i zakładach produkcyjnych. Jednak w Polsce zjawisko praktycznie nie istnieje, a młodociani sami szukają okazji, by dorobić do kieszonkowego. Oczywiście nie mówimy tu o kilkulatkach, ale o młodzieży po 16 roku życia, marzącej o nowym komputerze, konsoli czy rowerze. Jednak praca od 16 lat jest obostrzona wieloma warunkami, których musi przestrzegać zarówno pracodawca, jak i dziecko.

Kto może zatrudnić młodocianego?

pexels-photo-627541Legalne zatrudnienie dziecka w wieku 16-18 lat jest możliwe tylko pod dwoma warunkami. Praca może odbywać się w ramach przygotowania zawodowego, np. dziewczynka ucząca się w szkole fryzjerskiej może pracować w salonie fryzjerskim. Zakład pracy może zatrudnić dziecko również do prac lekkich, o ile zostaną wymienione na piśmie i zatwierdzone przez lekarza medycyny pracy i PIP. Młodociany ubiegający się o stanowisko musi postarać się o orzeczenie lekarskie, które udokumentuje brak przeszkód do podjęcia przez niego pracy. Pracodawca zatrudniający dziecko ma obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, ale może skorzystać z refundacji pod warunkiem, że praca jest związana z przygotowaniem zawodowym.

Praca od 16 lat jest dozwolona za wyjątkiem:

  • prac wykonywanych w niefizjologicznej pozycji – dziecko nie może pracować pochylone, na kolanach, w pozycji leżącej czy przysiadzie (np. przy naprawie samochodów czy zbieraniu owoców/warzyw gruntowych);
  • pracy przy produkcji i sprzedaży wyrobów alkoholowych;
  • pracy z udziałem substancji toksycznych i niebezpiecznych (np. przy sprzedaży fajerwerków);
  • pracy w godzinach nadliczbowych i porze nocnej.

Jakie prawa przysługują pracującemu dziecku?

Młodociany, który przepracował 6 miesięcy, zyskuje prawo do 12 dni urlopu. Po roku wymiar urlopu wydłuża się do 26 dni, jednak po przekroczeniu 18. roku życia okres urlopu ulega skróceniu do 20 dni roboczych. Ponadto nastolatek ma prawo do wolnego w czasie ferii szkolnych – nawet jeśli jeszcze nie uzyskał prawa do urlopu, może złożyć wniosek do pracodawcy o wcześniejsze wykorzystanie urlopu.

Ponadto legalna praca od 16 lat wiąże się z limitami czasowymi. W ciągu roku szkolnego młodociany może pracować maksymalnie 8 godzin na dobę i 12 godzin w tygodniu, natomiast w dniu nauki szkolnej nie może pracować dłużej niż 2 godziny. W okresie wakacyjnym czas pracy wydłuża się do 35 godzin tygodniowo, przy czym nie można przekroczyć 7 godzin na dobę. Ponadto jeśli nastolatek pracuje dłużej niż 4.5 godziny na dobę, pracodawca musi zapewnić mu 30 minutową przerwę w ramach czasu pracy. Nie może dojść do sytuacji, w której dziecko przekracza ustawowe normy, pracując u różnych pracodawców. Dlatego przed zatrudnieniem młodocianego, pracodawca powinien zażądać od młodocianego pracownika oświadczenia o zatrudnieniu lub braku zatrudnienia.

[Głosów:8    Średnia:2.9/5]